Yoksa Bebeğim Otizmli mi?

27th Mar 2015

Maalesef son yıllarda otizm kavramı oldukça yaygın ve ilgi çekmekte olan bir konu.. Nedenleri üzerinde yüzlerce araştırma yapılmış, alternatif birçok yol üretilmiştir. Ancak halen net ve kesin nedenleri bilinmemekle beraber %100 çözüme ulaştıracak yol bulunamamıştır. Şunu net ve kesin söyleyebilirim ki ilgi, iletişim ve özel eğitim otizmin tedavisi konusunda en etkili yöntem.

Mesleğe başladığım 1997 yılından 2013 yılı arasında ki sürece baktığımda %150 artış görmekteyim otizm teşhisinde.. 2000 li yıllarda doktorlar bile 4-5 yaşı beklerken 2010 lardan itibaren teşhis ve tanılama 2 yaşlara inmeye başladı. Önemsiz gibi görünen bir sürü ufak belirtinin yeteri kadar incelenmemesi çocuğun geleceğinde ciddi hasarlara yol açabilmekte…

Bebeğim Otizmli mi?

Bu nedenle bu yazıyı özellikle ilk 6 ay içinde bile fark edebileceğiniz otizm belirtilerini takip ederek olası sanmaları, ihmalleri yada gerçekten problemi %80 engellemenizi sağlamanız için hazırladım.

Öncesinde sizlere otizm nedir ne değildir, otizm ve reaktif bağlanma bozukluğu adı verilen sorunla karıştırılması, ne yapmanız ne yapmamanız gerektiğini anlatmaya, yol göstermeye çalışacağım. Bu bilgileri size 16 yıllık tecrübelerime, gözlemlediğim vaka örneklerine ve bilgime dayanarak sunacağım. Olabildiğince akademik dil kullanarak sizi yormamaya ve olabildiğince sade şekilde anlatarak gözleminizi keskinleştirmeye çalışacağım.

Otizm Nedir, Ne Değildir?

Otizm esasında bir iletişim bozukluğudur. Yani beynin “sen, ben, o” kısmının yeterince çalışmamasıdır. İletişim kurabildiğiniz her şeyi düşünün. Otizm de bunun tam tersi. İletişimsizlik. Patolojik olarak beynin merkezi sinir sitemi hastalığıdır. Otizm zeka geriliği değildir. Toplumumuzda ilk akla gelen “çocuğumun zekası mı geri?” Tam olarak söylenemez.. Çünkü bu bir iletişim kuramama problemi.

Nedenlerine gelince halen şundadır denebilecek bir neden bulunamadı. En çok üzerinde durulan nedenler,

  • Genetik olduğu ve bazı genlerin bozularak çocuğa taşınması,
  • Annenin hamileliğinde hastalık geçirmesi özellikle kızamıkçık,
  • Özellikle annenin ilk 8 haftalık hamileliği sırasında bebeğin ağır metallere maruz kalması ( bulaşıcı hastalık, egsoz gazı, GDO lu ürünler, alkol, sigara gibi..)
  • Çocuğa yapılan aşılarla ağır metal yüklenmesi,

Ancak kesinlikle bu nedenden kaynaklanıyor diyerek sebep göstermek zor. Ancak benim gözlemim genelde genetik etmenlerin ağır olması. Genelde genetik denince ilk akla gelen anne, baba, hala, amca da var mı yokmuyu araştırmak.. Ancak soy ağacında daha aşağılara inildiğinde farklı sonuçlar çıkabilmekte.. Size yaşadığım bir vakayı anlatmak isterim. Bir aile çocuğunun işitme engeli nedeniyle tarafımızdan konuşma eğitimi almak için başvurdu. Aile de kimse de böyle bir sorun yoktu. Bu esnada anne ikinci çocuğunu da dünyaya getirdi. O da işitme engelli oldu. Aile İstanbul’un önemli bir araştırma hastanesine başvurdu ve nedeninin takibe alınmasını istedi. İlk etapta tüm yakın aile, akraba araştırıldı. Bu sorunla ilgili bir bulguya rastlanmadı. Daha sonra memleketlerindeki bir önceki kuşağın dedesinin mezarı açılarak kemik örnekleri alındı. Bu kuşakta işitme engeli genine rastlandı.

Bebeğimiz daha doğmadan aslında bizimle iletişime geçer. Hareketleriyle, hıçkırıklarıyla, konuştuğunuzda size tepki vermesiyle kendini bize hissettirir. Otistik bebeğin anne karnında daha az tepkisel olduğu söylenmekte.. Kesin bir bulgu değil ama olası.. Bebek doğduktan sonra sesleri, ışığı, karşıdan gelen tepkileri anlamaya çalışır. Özellikle ilk 3 aydan sonra bu bakışlar ve tepkiler daha da netleşir.

 

Eğer;

3 – 6 ay arası bebeğiniz,

– Yüzünüze bakmıyorsa,

– Kapı, telefon sesine tepki veriyor ama ona seslendiğinizde tepki vermiyorsa,

– Sürekli huzursuz ve ağlamaları fazla ise,

– Ellerini izlemiyorsa,

– Müziksel ritimlere, ninnide susuyor ama konuşmaya başladığınızda ağlamalar tekrarlıyor ve artıyorsa,

İlk otistik belirtileri vermeye başladığını düşünülmektedir.

Diğer otizm belirtileri :

Özellikle oturma ile emekleme dönemleri arasında ( 6-12 ay içerisinde )

– Yine yüzünüze bakma tepkileri zayıfsa,

– Anne baba nerede dediğinizde anlamıyor gibi görünüyor ise,

– İsmiyle seslendiğinizde bakmıyor ama telefon, kapı çaldığında pür dikkat ise,

– Yemek konusunda ciddi sıkıntılar yaşıyorsanız ( her şeyi püre yemek istemesi ya da tek tip gıdaları yemesi farklı gıdalara aşırı tepki vermesi )

– Araba tekerliği çeviriyor ya da yuvarlak nesneleri çeviriyor, kapı açılışlarına kapanışlarına fazla odaklanıyor, özellikle tavanda köşelere açılı yerlere keskin bakışlar yapıyorsa,

– Aşırı heyecan ya da üzüntüde elleriyle kuş kanadı çırpışına benzer hareketler gösteriyorsa,

– Reklam, müzik, müzik aleti duyduğunda elindeki her şeyi bırakıp oraya fiks oluyorsa,

– Nesneleri eşyaları istediği şeyleri parmağıyla ya da gözleriyle göstermiyorsa,

– “Cee- Ee oyununa” tepkisiz ise,

– İsteklerini ağlayarak, başını yere sert vurarak, kusarak, oyuncakları nesneleri atarak davranış sorunu olarak size göstermeye çalışıyorsa,

– Attığı oyuncağın nereye düştüğünü araştırmıyorsa,

– Sarılmaktan sevilmekten huzursuz oluyorsa,

– Belli kıyafetlerde huzursuzluğu ve tepkileri artıyorsa ( yünlü kıyafet, çorap giymek, battaniye, saçına toka taktırmak istememe gibi… )

– Kalabalık mekanlarda huzursuz oluyor, ağlıyor, öfke nöbetlerine giriyorsa,

– Parmak ucunda yürüme ağırlıktaysa,

– En önemlisi de çocuğunuzla hem sizin hem de diğer kişilerin yeterince iletişime giremediğini düşünüyorsanız

Bu belirtiler ciddi sıkıntılar olabileceğinin işaretidir.

Bu bahsettiğim belirtiler “nasıl olsa geçer”, “bugün yarın bekleyeyim” gibi telkinlerle 18 aylığa kadar sürmekte. Çocuk 1.5-2 yaşına geldiğinde araştırmaya başlanmakta.. Aslında bu belirtileri çok keskin anne ya da yetişkin gözüyle 6 ay ile 12 ay arası fark edebilirsiniz.

Elbette ki fark ettikten sonraki süreç çok önemli.. Çünkü bu problemin çözülebilme şansı  erken tedavi ve eğitimden geçiyor.

Özellikle 6 aylıktan takip ettiğim otizm belirtileri olan bebeğimizi doğru yönlendirme ve tedavilerle 2 yaşında normal yaşıtlarını yakalama şansını yarattık. Bu nedenle erken teşhis iyileşmede ciddi faktör.. Ancak bugün hem çocuk doktorları hem de çocuk psikiyatrları 18 aylıktan küçük bebeklere böyle bir tanılama yapmıyor. Otizm konusunda araştırmalar yoğunlaştıkça ve yeteri kadar gözlem sonuç verisi toplandıkça ve bunun yanı sıra nörolojide elektronik beyin tarama inceleme aygıtları daha da geliştikçe, inanıyorum ki daha çocuk anne karnındayken bile genetik nedenli otizm teşhis edilebilecektir.

Çocuk Gelişim Uzmanı

Şenay Yılmaz

Otizm hakkında…

otizm tedavi sureci
Otizm tedavi sürecinde hangi yollar izlenmeli?

Aileler çocuğunda otizmden şüphelendiğinde ya da tanı aldığında nasıl bir tedavi süreci izleyeceklerini bilememektedirler. Daha çok internetten okudukları ve sosyal paylaşım sitelerinde öğrendikleri çok sağlıklı olmayan bir bilgi kirliliği içinde dağılmaktadırlar. Haliy

Devamını Oku
otizm neden olur
Otizm neden olur?

Aile belirtileri fark ettikten sonra ilk sorguladığı konu “otizm neden olur?”  sorusudur. Aile bu soruya kendince cevaplar bulmaya çalışır. Örneğin; İlk akla gelen telefon, televizyon, tablet.. Özellikle yemek yedirirken çok izlettim. Acaba bundan mı? Bakıcı işlerini ya

Devamını Oku
otizm belirtileri
Otizm belirtileri nelerdir?

Kaynaklarda birçok otizm belirtisi sıralanmakta. Bizlerde uzman olarak değerlendirirken buralardan ilerlemekteyiz. Ancak bazen aileye otizm belirtilerini anlatırken ister istemez dirençle karşılaşmaktayız. Elbette ki tanılama ya da şüphelenme dönemi hiçbir anne baba içi

Devamını Oku
otizm nedir
Otizm nedir? Erken tanılamanın önemi ve Aileler için yol haritası

Otizm, özellikle son 10 yıldır hızla artan erken çocukluk döneminde gözlenen bir gelişim sorunudur. 1985 yılında 2500 çocukta 1 görülen otizm günümüzde 59 çocukta 1 e kadar inmiştir. Peki ama hızla artan otizm nedir? WHO ( World Health Organization) yani… Continu

Devamını Oku
otizm belirtileri nelerdir
Otizm Belirtileri Nelerdir?

Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen bir gelişim bozukluğudur. Otizm genellikle yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkar. Otizmli çocuklar genelde öğrenme zorluğu çekerler. Otizmli çocukların büyük bir kısmında farklı seviyelerde zeka geriliği görülse

Devamını Oku
otizm çeşitleri nelerdir
Otizm Çeşitleri nelerdir?

Otizm spektrum bozukluğu Otizm spektrumu, otizm belirtilerinin her çocukta aynı şiddetle ya da farklılıkta görünmemesinden dolayı bu belirtilerin odağındaki sorunların toplandığı geniş bir aralık olarak tanımlanabilir. Otizm spektrum için kullanılan en yaygın tabir “yel

Devamını Oku
otizmli çocukların özellikleri
Otizmli Çocukların Özellikleri

Şenay YILMAZ – Çocuk Gelişim Uzmanı Otizm, ilk olarak 1943 yılında Amerikalı çocuk psikiyatristi Leo Kanner tarafından “Erken Çocukluk Otizmi” olarak adlandırılmıştır. Otizm, daha sonraki yıllarda çeşitli kurullar ve kişiler tarafından da incelenerek K

Devamını Oku
otizm vaka değerlendirmesi
Ağır otizm vaka değerlendirmesi

Çocuğun adı soyadı: B.C. / Erkek Yaşı: 6 yaş Aldığı tanısı: %90 Ağır otizm İlk gözlenen davranışları Göz kontağı hiç yok. Sürekli ağlıyor. Bazen ağlamaları kesintisiz 3-4 saat sürüyor. Hiçbir şekilde komut almıyor. Öfke nöbetleri fazla. Ve sürekli elini ısırıyor.

Devamını Oku
otizm eğitimi
2 yaş otizm vaka değerlendirmesi

VAKA ÇALIŞMASI Çocuğun adı soyadı: B.S. / Kız Yaşı: 2 yaş Aldığı tanısı:  Yoğun otizm belirtileri gösteriyor. İlk gözlenen davranışları Göz kontağı hiç yok. İsmiyle seslenildiğinde bakmıyor. Basit komutları almıyor. Sürekli ağlıyor ve bazen ağlamaları katılma şeklinde o

Devamını Oku
otizm eğitiminde göz kontağı
Atipik otizm vaka değerlendirmesi

VAKA ÇALIŞMASI Çocuğun adı soyadı: E.Y. / Erkek Yaşı: 5 yaş Aldığı tanısı: A Tipik Otizm   İlk gözlenen davranışları Göz kontağı 3-5 sn civarlarında, Her şeye “ Dani dani” diyor. Nesneleri ismiyle tanımıyor. İsimlendiremiyor. Masa başı oturma süresi maksimum

Devamını Oku
duyu bütüneme , ergoterapi
Duyu bütünleme çalışmalarımız ergoterapist eşliğinde başlamıştır.

Değerli velilerimiz, Ailelerimizden gelen talep ve görülen ihtiyaç üzerine Ergoterapist eşliğinde duyu bütünleme uygulamalarına başlanmıştır. Çalışmalar pazar hariç hergün 09:00-18:00 saatleri arasında PGSPORTS'da yapılmaktadır. Continue Reading Duyu bütünleme çalışmala

Devamını Oku
Yoksa Bebeğim Otizmli mi?

Maalesef son yıllarda otizm kavramı oldukça yaygın ve ilgi çekmekte olan bir konu.. Nedenleri üzerinde yüzlerce araştırma yapılmış, alternatif birçok yol üretilmiştir. Ancak halen net ve kesin nedenleri bilinmemekle beraber %100 çözüme ulaştıracak yol bulunamamıştır. Şu

Devamını Oku
Belki de Otizm Değil; Reaktif Bağlanma Bozukluğu

Ben uzun süredir özellikle “a tipik” ya da “hafif otizmlilerin”, “ reaktif bağlanma bozukluğu” yaşayan çocuklar olduğunu düşünüyorum. Yani aslında reaktif bağlanma bozukluğu yaşayan bebek yeterince desteği alamayınca otizme dönüyor. Biraz iddialı oldu biliyorum ama tecr

Devamını Oku
Otizmli Çocukta Oyun Oynama Becerisi Vaka Değerlendirmesi

Çocuğun adı soyadı: D.T. Yaşı: 5 yaş Aldığı tanısı: A tipik otizm İlk gözlenen davranışları D.T 2,5 yaşında özel eğitime başlamış. Konuşuyor, kendini ifade edecek seviye de dili kullanabiliyor. Dönen nesnelere karşı ilgisi halen var. Oyuncakları amacına uygun kullanmıyo

Devamını Oku
Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (CHAT)

18 aylıktan itibaren otizm şüphesi duyulan bebeklerde uygulanan bir tarama ölçeğidir. 5-15 dakikalık uygulama süresi vardır. Psikologlar, çocuk psikiyatristleri, pediatristler, nörologlar, hekimler, hemşireler gibi çocuk sağlığı alanında çalışan uzmanlar tarafından uygu

Devamını Oku
Otizm ve Ritim

Müziksel bir olgu olan ritim aslında daha doğmadan anne karnında öğreniriz.  Kalbin ritmik atışı, kanın düzenli ve belirgin bir sıralamada akışı, bulunduğumuz sıvı içindeki hareket her şey aslında ritmik bir düzene esas olan şeylerdir. Bu düzen daha bebekken bizim kendi

Devamını Oku
Otizm Vaka Değerlendirmesi

Çocuğun adı soyadı: A.Y Yaşı: 22 aylık Aldığı tanısı: A tipik otizm İlk gözlenen davranışları ·         Göz kontağı 1-2 saniye, ·         İsmine tepki vermiyor, ·         Yerinde sallanma ve elleri ritmik çırpma hareketleri mevcut, ·         Oyuncakları amacına uygun oy

Devamını Oku
Farklı

Yalova’da evin verandası ve hava çok sıcak.. Burada ki ikinci yılımız başlıyor. Yazlık olarak çok güzel bir yer. Oturduğum yerden havuz görünüyor. Evler sanki yeşil çimenler üzerindeki mantarlara benziyor. Mantar şekli bana hep evi hatırlatır. Sanki yuvayı simgeliyor. H

Devamını Oku
Otizmi Yaşamış Bir Anneyle Röportaj

Kurumumuzdan 2,5 yıldır eğitim alan D.K. nin annesi Buket hanım çocuğuyla ilgili yaşadığı süreci bir röportaj tadında bizimle paylaştı.. Çocuğunuzun problemini ne zaman fark ettiniz? İlk 18 aylıkken fark ettim. Otizm farkındalığı şeklinde değil. İşitmiyor gibi davranıyo

Devamını Oku
OÇEM Sınıfı Nedir?

Otizm tanısı konulan çocuğum, OÇEM Sınıfı’na yönlendirildi. OÇEM sınıfı nedir, ona yararı olur mu? A.B./İstanbul OÇEM’in açılımı, Otistik Çocuklar Eğitim Merkezi’dir. Bu merkezler okullarda olabileceği gibi, devlet okullarının bir sınıfı da olabilir. B

Devamını Oku
Otizm İçin Yapılan Son Araştırma Bulguları

Son yapılan araştırmaları sizin için derledik. • Türkiye’de yaklaşık 670.000 otizmli birey var; bunların nerdeyse 200.000’i 0-14 yaş grubunda. • Yapılan bir çalışmada otizmli bireylerin özellikle bilgi ve bilişim teknolojisi alanında normalin çok üstünde per

Devamını Oku
error: