Çocuklarda Dikkatli Dinleme Becerisinin Geliştirilmesi

Şenay YILMAZ – Çocuk Gelişim Uzmanı

Dinleme becerisi iletişimin sağlıklı kurulmasındaki temel becerilerden biridir. Dinleyen ve dinlenenden oluşan etkileşimde ikisinden birinde oluşabilecek aksaklık iletişimin kalitesini bozar. Özellikle okul çağına gelmiş olan çocuklarda dinleme becerisinin yetersizliği akademik becerilerini olumsuz etkilemektedir. Yapılan araştırmalarda öğrencinin %50-70 arasında öğretmeni, diğer arkadaşlarını yada dış çevredeki sesleri dinlediğini göstermektedir. Çocuğun eğitiminde ve iletişiminde bu kadar önemli olan dinlemeyi daha aktif ve etkin hale getirmek için ailelerin yapması gereken bir çok husus vardır.

• Çocuğun ilk model aldığı anne ve babası olduğundan iyi birer model olmayı öğrenmeleri gerekmektedir. Dikkatli dinlemeyi başaramayan bir ebeveynin çocuğundan dikkatli dinlemeyi beklemesi çok saçmadır. Önce anne ve babanın çevresiyle olan diyaloglarında dinlemeyi aktif kullanmaları gereklidir ki çocukta model alarak kendine bu beceriyi kazandırabilmelidir.
• Öncelikli olarak karşılıklı diyaloglarınızda çocuğunuzla sık sık göz kontağı kurarak iletişimi devam ettirin. Bu sırada dikkat dağıtabilecek dış etkenlere ( telefon sesi, kapı zili gibi..) karşı duyarsız kalarak çocuğunuza odaklanın.
• Çocuğunuz konuşurken cümlelerini kesmeyin, anlatmak istediklerini sabırla dinlemeye çalışın. Kendini ifade etmek için yeterli kelime haznesine sahip olmayan çocuk oldukça zorlanacağı için ona biraz zaman verin.
• Dinliyor gibi yapıp başka şeyler düşünmeyin. Zira çocuklar yetişkinin beden dilini çok iyi anladıkları için sizin gerçekten onu dinlemediğinizi anlayacaktır.
• Konuşmaları esnasında fikirlerini paylaşın yada farklı bir açıdan göstermeye çalışın. Onu dinlediğinizi gösteren sözen ipuçları kullanın. Örneğin “ Evet arkadaşının sana karşı böyle konuşmasından dolayı üzüldüğünü söylerken seni hayal ettim bende çok üzüldüm..” gibi ifadelerle dinlemede tamamen ona teslim olduğunuzu hissettirin.
• Çocuğunuzla birbirinizin yüzünü göremeyecek şekilde sırt sırta olacak şekilde sandalyede oturun. Önce çocuğunuzdan o gün onu mutlu eden bir olayı anlatmasını isteyin. Sonra sizde sizi mutlu bir olayınızı anlatın. Daha sonra yüz yüze dönün ve aynı şeyleri tekrar anlatın. Ve çocuğunuzdan iki iletişim arasındaki farkı anlatın. Sırt sırta oldukları pozisyonda yüz ifadesini, gözlerini göremediği için anlattıklarını çok iyi dinleyemediğinizi ama yüzyüze olduğunda daha iyi dinleyebildiğinizi söyleyin.
• Aile içinde kulaktan kulağa oyunu oynayın.